W świecie dynamicznych zmian prawnych i podatkowych, który często nie daje czasu na spokojną analizę, coraz więcej osób decyduje się na utworzenie struktury mającej wspierać nie tylko działalność filantropijną, lecz także długofalowe cele rodzinne czy majątkowe.
Wśród dostępnych form organizacyjnych szczególną popularność zyskuje fundacja rodzinna. I choć sama jej idea budzi zrozumiałe zainteresowanie, to równie często pojawiają się pytania o praktyczne aspekty funkcjonowania takiej jednostki — w szczególności o to, jak wygląda rozliczanie fundacji w świetle aktualnych przepisów.
Fundacja rodzinna – nowoczesne narzędzie sukcesji
Zanim jednak przejdzie się do konkretów związanych z podatkami i obowiązkami sprawozdawczymi, warto zrozumieć, czym tak naprawdę jest fundacja rodzinna. To instytucja, której celem nie jest prowadzenie działalności gospodarczej w klasycznym rozumieniu, lecz zarządzanie majątkiem i jego dystrybucja zgodnie z wolą fundatora. Może ona służyć pokoleniowemu przekazywaniu majątku, zapewnieniu finansowego wsparcia członkom rodziny, a także ochronie wartości wypracowanych przez lata działalności biznesowej.
Dzięki zmianom prawnym obowiązującym w Polsce od 2023 roku, tworzenie takich struktur stało się możliwe na gruncie krajowego ustawodawstwa, co otworzyło drogę do większej elastyczności planowania majątkowego. Jednak — jak łatwo się domyślić — samo założenie fundacji to dopiero początek. Kolejnym, nierzadko bardziej skomplikowanym etapem, jest rozliczanie fundacji.
Rozliczanie fundacji – obowiązki podatkowe i księgowe
To, co dla wielu może być zaskoczeniem, to fakt, że rozliczanie fundacji rodzinnej w Polsce podlega dość ścisłym regulacjom podatkowym. Choć sama fundacja nie płaci na bieżąco podatku dochodowego od uzyskanych przychodów (co stanowi istotną różnicę wobec tradycyjnych form działalności), to jej beneficjenci – w momencie otrzymania świadczeń – muszą już wykazać ten dochód i odprowadzić odpowiedni podatek. Stawki są zróżnicowane i zależą m.in. od stopnia pokrewieństwa z fundatorem, a także od rodzaju wypłaconych świadczeń.
Dodatkowo każda fundacja rodzinna zobowiązana jest do prowadzenia pełnej księgowości. Oznacza to nie tylko obowiązek bieżącego ewidencjonowania wszystkich operacji finansowych, ale również sporządzanie sprawozdań finansowych oraz ich zatwierdzanie i archiwizowanie zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. To zadanie wymagające zarówno precyzji, jak i znajomości specyfiki funkcjonowania tego typu podmiotu. Z tego względu wiele osób decyduje się na powierzenie tych zadań zewnętrznym doradcom.
CIT estoński? Nie. Ale obowiązki też są
Choć niektórzy próbują porównywać model działania fundacji rodzinnej do rozwiązań takich jak tzw. CIT estoński, w rzeczywistości mówimy o zupełnie odrębnej strukturze. W przypadku estońskiego CIT przedsiębiorca zyskuje preferencje podatkowe dzięki przesunięciu momentu opodatkowania zysku do chwili jego wypłaty. W fundacji rodzinnej natomiast dochody są niejako „zamrożone” w ramach fundacji aż do momentu ich przekazania beneficjentom – to właśnie wtedy pojawia się obowiązek podatkowy.
Tym samym, rozliczanie fundacji wymaga zrozumienia mechanizmu przekazywania majątku i odpowiedniego planowania wypłat, tak by nie generować nadmiernych obciążeń fiskalnych dla jej członków.
Pragmatiq.pl – eksperckie wsparcie w rozliczaniu fundacji rodzinnej
Patrząc na złożoność przepisów, które regulują rozliczanie fundacji, nietrudno zrozumieć, dlaczego coraz więcej osób poszukuje fachowego wsparcia w tym zakresie. I właśnie w takich momentach warto zwrócić się do ekspertów, którzy posiadają doświadczenie w tym zakresie.
Jednym z miejsc, które oferują tego rodzaju kompleksowe doradztwo, jest pragmatiq.pl, oficjalna strona kancelarii specjalizującej się w obsłudze sukcesji biznesowej, w tym w tworzeniu i rozliczaniu fundacji rodzinnych. To zespół, który nie tylko zna przepisy, ale przede wszystkim potrafi przełożyć je na praktyczne rozwiązania dopasowane do indywidualnych potrzeb konkretnego klienta. W ich podejściu nie chodzi o szablony, lecz o zrozumienie istoty działalności fundatora i długofalowych celów całej rodziny.